تشخیص و علل تولید جوجه یک‌روزه گوشتی درجه ۱: معیارهای کیفی و عوامل تأثیرگذار

مقدمه:
کیفیت جوجه یک‌روزه عامل تعیین‌کننده‌ای در موفقیت پرورش تجاری طیور گوشتی است. جوجه‌های درجه ۱ نه‌تنها نرخ ماندگاری بالایی دارند، بلکه یکنواختی رشد، کارایی خوراک و پاسخ ایمنی بهتری را نیز نشان می‌دهند. تشخیص صحیح این جوجه‌ها در خط ارزیابی پس از خروج از هچر، و درک علل تولید آن‌ها، برای افزایش بهره‌وری ضروری است.

ویژگی‌های جوجه‌های درجه ۱
ظاهر عمومی:
جوجه هوشیار، فعال، دارای واکنش سریع به صدا و حرکت. چشم‌ها براق و باز، بدون فرورفتگی یا ترشح. نوک‌ها صاف و هم‌راستا، بدون ناهنجاری.

وضعیت پرز (Fluff):
پرز خشک، نرم، یکنواخت و فاقد چسبندگی نشانه تنظیم دقیق رطوبت و تهویه در هچر است.

ناف بسته و تمیز:
ناف کاملاً جوش خورده، بدون ترشح یا زخم، از نشانه‌های مهم سلامت داخلی و کاهش ریسک عفونت ناف (Omphalitis) است.

شکم جمع‌شده و الاستیک:
جذب کامل زرده نشانه عملکرد صحیح سیستم گردش خون و متابولیسم جنین است. شکم‌های متورم یا نرم نشانه‌ای از مشکلات جذب یا اختلالات دمایی در ستر است.

اندام‌های حرکتی سالم:
پاها مستقیم، بدون پیچ‌خوردگی یا تورم مفصل خرگوشی (hock)، انگشتان باز و هم‌راستا. زبری یا قرمزی کف پا اغلب نشان‌دهنده مشکلات کف ستر یا زمان زیاد در داخل هچر است.

وزن مناسب و یکنواخت:
وزن جوجه باید در حدود ۶۷–۷۰ درصد وزن تخم قبل از ستر باشد. یکنواختی وزنی دسته از اهمیت زیادی برخوردار است.

عوامل مؤثر در تولید جوجه‌های درجه ۱
1. مدیریت گله مادر:

تغذیه متعادل گله مادر (کلسیم، فسفر، ویتامین A، E، B12، ریبوفلاوین) تضمین کیفیت پوسته و توسعه جنین است.

بهداشت فارم مادر، کنترل بیماری‌ها و واکسیناسیون کامل، انتقال ایمنی غیرفعال به جوجه را تقویت می‌کند.

سن گله نیز عامل کلیدی است: گله‌های جوان تخم‌های کوچکتر و گله‌های پیر تخم‌های بزرگتر با کیفیت متغیر دارند.

2. کیفیت تخم جوجه‌کشی:

اندازه مناسب، پوسته سالم، عدم وجود ترک یا آلودگی سطحی.

ذخیره‌سازی در دمای مناسب (۱۵–۱۸ درجه) و زمان کوتاه (ترجیحاً <۷ روز) از افت نرخ جوجه‌درآوری جلوگیری می‌کند.

3. مدیریت ستر و هچر:

دمای یکنواخت (۳۷.۵ درجه در ستر) و رطوبت کنترل‌شده (۵۵–۶۰٪ در ستر، افزایش تا ۷۰٪ در هچر).

تهویه مؤثر و کنترل CO₂ در داخل ماشین از بروز ناهنجاری‌های جنینی جلوگیری می‌کند.

چرخش مناسب تخم‌ها (۵ بار در ساعت) از چسبندگی جنین به پوسته پیشگیری می‌کند.

4. زمان خروج و تحویل:

جوجه‌هایی که زود یا دیر خارج شوند، دچار مشکلات متابولیک، خشک‌شدگی بیش از حد یا جذب ناقص زرده می‌شوند.

جمع‌آوری، واکسیناسیون و حمل با تجهیزات استاندارد و دمای مطلوب