در تحلیل میزان تولید و مصرف مرغ گوشتی در ایران و کشورهای همسایه، یکی از مشکلات اصلی، عدم دسترسی به اطلاعات دقیق و بهروز در خصوص جمعیت، مصرف سرانه، و میزان تولید در هر یک از این کشورهاست. این مشکل به دلیل فقدان یک سیستم آمارگیری جامع و معتبر در بسیاری از کشورهای منطقه، بهویژه در کشورهای همسایه ایران، مطرح است. با این حال، با استفاده از منابع مختلف آماری داخلی و بینالمللی، میتوان به تخمینهایی با دقت بیشتر از 90% رسید.
مجموع جمعیت و مصرف سالانه گوشت مرغ: مجموع جمعیت 14 کشور ایران و کشورهای همجوار بهطور تقریبی 590 میلیون نفر است. با توجه به مصرف سرانه گوشت مرغ که به تناسب شرایط اقتصادی و فرهنگی هر کشور متفاوت است، میتوان به رقم حدودی یازده میلیون تن مصرف سالانه گوشت مرغ در این 14 کشور رسید. این عدد بهویژه در کشورهای با جمعیت بالا و با سطوح مصرفی مختلف، اهمیت ویژهای دارد.
چالشهای موجود در تولید و واردات: اطلاعات پراکندهای در خصوص میزان تولید مرغ گوشتی در هر یک از این کشورها موجود است که تحلیل دقیق کمبود تولید نسبت به مصرف را دشوار میسازد. با این حال، جمعبندی کلی نشان میدهد که نیاز به واردات در برخی از این کشورها وجود دارد، در حالی که برخی دیگر از کشورهای منطقه میتوانند تولیدات داخلی خود را به کشورهای نیازمند صادر کنند. این وضعیت به ویژه در کشورهای با تولید محدود و وابسته به واردات مشهود است.
عوامل موثر در تجارت و واردات/صادرات مرغ: یکی از مسائل کلیدی در این بازار، ملاحظات لجستیکی و هزینههای حمل و نقل است. بستر مناسب از نظر امکانات حمل و نقل، به ویژه هزینههای بالای ترانسپورت، نیازمند مطالعات اقتصادی دقیقتری در خصوص فاصله تولید تا مصرف است. در این تحلیل باید عواملی مانند مسیرهای ترانزیتی، هزینه سوخت، وضعیت اقتصادی کشورها و روابط مالی آنها را نیز در نظر گرفت. این عوامل میتوانند بهطور مستقیم بر قیمت تمامشده و رقابتپذیری محصولات تاثیر بگذارند.
وضعیت تولید در ایران: طبق آمارهای موجود، ایران بهطور سالانه حدود 3 میلیون تن مرغ تولید میکند. با توجه به پتانسیلهای موجود و افزایش برخی از عوامل مؤثر، این میزان تولید میتواند افزایش یابد. از این میزان تولید، حدود 500 هزار تن مازاد تولید قابلیت صادرات به کشورهای همسایه را دارد، بهشرطی که زیرساختهای لازم برای تسهیل صادرات فراهم شود.
چالشهای صادرات: یکی از موانع عمده در راه دسترسی به بازارهای صادراتی، نبود یک سیاست منسجم و بلندمدت از سوی دولت است. بدون وجود برنامهریزیهای استراتژیک و حمایتهای دولتی، تولیدکنندگان در معرض ریسکهای مختلف قرار دارند که مانع از سرمایهگذاری و برنامهریزی بلندمدت برای توسعه صادرات میشود.
نتیجهگیری: تحلیلهای اولیه نشان میدهند که ایران بهعنوان یک کشور تولیدکننده عمده مرغ در منطقه، پتانسیل صادرات محصولات مرغی به کشورهای همسایه را دارد. با این حال، بسترهای لجستیکی، سیاستهای اقتصادی کشورها و هزینههای حمل و نقل عواملی هستند که باید بهدقت مورد توجه قرار گیرند تا تجارت میان کشورهای منطقه بهویژه در زمینه مرغ گوشتی، بهصورت بهینه و پایدار انجام شود.
در جلسات آینده، ادامه این بحث و بررسی دقیقتر جزئیات، بهویژه در زمینه راهکارهای اجرایی و عملیاتی، میتواند به تحلیلهای دقیقتری منتهی شود. نظر کارشناسان در زمینههای مختلف، میتواند موثر در شکلگیری برنامههای عملیاتی باشد که در نهایت به بهرهبرداری حداکثری از ظرفیت تولید و صادرات در منطقه منتهی خواهد شد.